Pierwsza Komunia święta


I. List do Rodziców

Szanowni Rodzice,

Podczas zawarcia sakramentalnego związku małżeńskiego przyrzekaliście przed Panem Bogiem, sobie, że wychowacie Wasze dzieci w wierze katolickiej. Najpierw przynieśliście dziecko do chrztu św.  Od chrztu trwa droga wtajemniczenia w życie wiary Waszego dziecka. Od Chrztu przez Eucharystię prowadzić mamy ich do Bierzmowania – sakramentu dojrzałości chrześcijańskiej. W tym procesie obecni mają być zarówno rodzice chrzestni tych dzieci, z ich świadectwem wiary i chrześcijańskiego życia.

 

            Co roku przeżywamy dzień Pierwszej Komunii Świętej, który rozpoczyna nowy etap w życiu chrześcijanina.  Wspominamy własną I Komunię Świętą, to są przygotowania, odświętne stroje, różne inne rekwizyty i fotograficzne dossier.

 

Z perspektywy ostatecznego efektu wizualnego może się wydawać, że poprzedzające ten dzień wielomiesięczne przygotowania zmierzają do zaznajomienia dzieci z określonym rytem Komunii świętej i wyuczenia uczestnictwa w nim. Jest to przekonanie z gruntu błędne i oparte na płytkim rozumowaniu.

 

Wystarczy pamiętać, że Komunia święta związana jest z Mszą Świętą (w czasie, której dokonuje się konsekracja chleba), aby uświadomić sobie, że przygotowanie dzieci do Pierwszej Komunii Świętej jest równoznaczne z przygotowaniem ich do uczestnictwa we Mszy Świętej. I na tym właśnie polega istota długotrwałej pracy z dziećmi mającymi przeżyć to wtajemniczenie w danym roku.

 

Pod uwagę należy wziąć trzy elementy. Dwa pierwsze wiążą się z faktem, że na Mszę Świętą składają się: liturgia Słowa i liturgia Eucharystii. To równorzędne i jednakowo ważne składniki, mocno ze sobą złączone. Kościół przed przystąpieniem do łamania Chleba życia, „łamie i rozdziela” Słowo życia, które go oświeca. Słowem karmi się wiara, zostaje nim ożywiona; głoszenie Słowa, towarzyszące zawsze sprawowaniu sakramentów, daje wiernym możliwość lepszego poznania dzieła Bożego, czyniąc tym samym akt liturgiczny prawdziwą „celebracją wiary”. A zatem liturgia Słowa nie tylko przygotowuje do Eucharystii, lecz już ona sama poddaje nas działaniu Boga dla naszego zbawienia.

 

Przygotowywanie się do uczestnictwa we Mszy Świętej musi niewątpliwie obejmować przygotowanie do poznania Słowa Bożego. Chodzi tu o przyswojenie przez dziecko ogólnych wiadomości o Piśmie Świętym, jego historii i zawartości, a także o nabycie umiejętności posługiwania się tą księgą Słowa Bożego. Dobrze służą edukacji w tym zakresie rozmowy rodziców z dziećmi po powrocie z niedzielnej Mszy Świętej, w czasie których można pomóc w zrozumieniu przeczytanej Ewangelii, a metodą pytań, objaśnienia, wspólnego przeglądania tekstu biblijnego doprowadzić do oswojenia się dziecka z Pismem Świętym.

 

Drugie zadanie to przygotowywanie do przeżywania liturgii Eucharystii rozumianej jako uczta. Bardzo potrzebne jest tu zrozumienie, że tak jak w życiu społecznym wszelkie spotkania ludzi pozostają czymś innym niż spotkanie podczas wieczerzy, tak też spotkanie z Bogiem w ramach uczty jest czymś nie dającym się zastąpić (nawet jeśli indywidualne spotkania człowieka z Bogiem w innej scenerii i w odosobnieniu bywają bardzo głęboko przeżywane). Bo też Msza Święta to swego rodzaju posiłek. Wiadomo, że Jezus sprawował pierwszą Mszę Świętą podczas posiłku, jakim była Ostatnia Wieczerza. I Kościół zachowuje tę tradycję. Na stole przeznaczonym do takiego posiłku kładzie się obrus, chleb, wino, wodę, kielich, złoty talerzyk, stawia kwiaty i świece. A kapłan i absolutnie wszyscy wierni zaproszeni są do spożywania Ciała, które jest prawdziwym pokarmem, i picia Krwi, która jest prawdziwym napojem. Oto Ojciec Niebieski sadza nas wszystkich za stołem, zaprasza do wspólnego posiłku, jednoczy w tym akcie wszystkich jako swoje dzieci.

 

Co myśleć wtedy o dziecku, które odrzuciło takie zaproszenie, które nudzi się u własnego Ojca, traktuje swą obecność jako stratę czasu, albo, które przyszło, ale wzgardziło wspólnym posiłkiem, bo ten chleb nic mu nie mówi i na wszelki wypadek najadło się przed przyjściem, a teraz woli siedzieć nad pustym talerzem? Cóż za straszny afront dla gospodarza! I jakże taki gość odbiera apetyt innym zaproszonym, odrzucając okazję uczestnictwa we wspólnej radości. Żadnemu człowiekowi nie byłoby łatwo znieść gości zachowujących się w taki sposób. Na pewno nie zaprosiłby ich po raz drugi. A Ojciec nasz czyni to w każdą niedzielę, niezmiennie od lat…

 

By uwrażliwić dzieci na istotę Eucharystii, rodzice sami muszą ją czuć i rozumieć, że chodzi o to, by uczestniczyć naprawdę w uczcie eucharystycznej, a nie śledzić jej przebieg, stojąc w cieniu drzew, czy patrzeć na to jak na teatr jednego aktora.

 

Jest jeszcze trzeci element do wydobycia w przygotowywaniu dzieci do udziału we Mszy Świętej. Nie zapominajmy, że Eucharystia rodzi miłość. Ona ma zawładnąć całym sercem człowieka, aby już nie on żył, lecz Chrystus w nim. Szczególnie w osobistej modlitwie i w dziękczynieniu Eucharystia wywłaszcza człowieka z jego „ja” na rzecz czegoś, co jest większe, na rzecz Chrystusa i Jego Kościoła oraz Świata. Msza Święta kończy się posłannictwem i posyłany jest ten, kto stał się „dojrzały” dzięki liturgii Słowa i Eucharystii (to znaczy zrozumiał Słowo o krzyżu i pojął sens Ciała na krzyżu), a w konsekwencji uczynił z nich sposób swego życia w świecie i dla świata.

 

Przygotowanie dziecka do Pierwszej Komunii Świętej polega zatem na przygotowaniu go do spotkania ze Słowem Boga, z ucztą eucharystyczną i z tym darem, jaki z niej się rodzi, czyli z miłością bliźniego. To trzecie ogniwo dopełnia całości i nie może być pominięte. Dopiero wtedy Wasze dzieci będą przygotowane do tego nowego etapu w swym chrześcijańskim życiu, jeśli okaże się, że odkryły, kim jest Chrystus i kim jest ich bliźni.

 

Ci, którzy w świadomy sposób uczestniczą w Eucharystii nigdy się nią nie znudzą; ci zaś, którzy uczestniczą tylko z tradycji bądź już nie uczestniczą w niej, nigdy nie pojęli tak naprawdę, o co chodzi w przeżyciu tej największej tajemnicy wiary!

 

 

II. Modlitewnik trzecioklasisty 

Teksty poniższych modlitw umieszczone są m.in. w podręczniku do kl. III Szkoły Podstawowej „Kto spożywa moje Ciało, ma życie” na str. 12-13 wydanym przez Wydawnictwo Katechetyczne, Warszawa 2014.

 

 

Modlitwa Pańska
Ojcze nasz, któryś jest w niebie, święć się imię Twoje,
przyjdź królestwo Twoje, bądź wola Twoja,
jako w niebie, tak i na ziemi.
Chleba naszego powszedniego daj nam dzisiaj,
i odpuść nam nasze winy,
jako i my odpuszczamy naszym winowajcom.
I nie wódź nas na pokuszenie,
ale nas zbaw ode złego. Amen
 
Pozdrowienie Anielskie
Zdrowaś Maryjo, łaski pełna, Pan z Tobą,
błogosławionaś Ty między niewiastami,
i błogosławiony owoc żywota Twojego, Jezus.
Święta Maryjo, Matko Boża, módl się za nami grzesznymi
teraz i w godzinę śmierci naszej. Amen
 
Wyznanie wiary
Wierzę w jednego Boga, Ojca wszechmogącego, Stworzyciela nieba i ziemi, wszystkich rzeczy widzialnych i niewidzialnych.
I w jednego Pana Jezusa Chrystusa, Syna Bożego Jednorodzonego, który z Ojca jest zrodzony przed wszystkimi wiekami. Bóg z Boga, światłość ze światłości. Bóg prawdziwy z Boga prawdziwego. Zrodzony, a nie stworzony, współistotny Ojcu, a przez Niego wszystko się stało. On to dla nas, ludzi, i dla naszego zbawienia zstąpił z nieba. I za sprawą Ducha Świętego przyjął ciało z Maryi Dziewicy, i stał się człowiekiem. Ukrzyżowany również za nas, pod Poncjuszem Piłatem został umęczony i pogrzebany. I zmartwychwstał dnia trzeciego, jak oznajmia Pismo. I wstąpił do nieba;  siedzi po prawicy Ojca. I powtórnie przyjdzie w chwale  sądzić żywych i umarłych:  a królestwu Jego nie będzie końca. Wierzę w Ducha Świętego, Pana i Ożywiciela, który od Ojca i Syna pochodzi. Który z Ojcem i Synem wspólnie odbiera uwielbienie i chwałę; który mówił przez proroków. Wierzę w jeden, święty, powszechny i apostolski Kościół. Wyznaję jeden chrzest na odpuszczenie grzechów. I oczekuję wskrzeszenia umarłych. I życia wiecznego w przyszłym świecie. Amen.
 
Dziesięć przykazań Bożych
Jam jest Pan, Bóg twój, którym cię wywiódł z ziemi egipskiej, z domu niewoli.
Nie będziesz miał bogów cudzych przede mną.
Nie będziesz brał imienia Pana Boga twego nadaremno.
Pamiętaj, abyś dzień święty święcił.
Czcij ojca swego i matkę swoją.
Nie zabijaj.
Nie cudzołóż.
Nie kradnij.
Nie mów fałszywego świadectwa przeciw bliźniemu swemu.
Nie pożądaj żony bliźniego swego.
Ani żadnej rzeczy, która jego jest.
 
Dwa przykazania miłości
Będziesz miłował Pana Boga twego z całego serca swego, z całej duszy swojej i ze wszystkich myśli swoich, a bliźniego swego jak siebie samego.
 
Pięć przykazań kościelnych
W niedzielę i święta nakazane uczestniczyć we Mszy świętej i powstrzymać się od prac niekoniecznych.
Przynajmniej raz w roku przystąpić do sakramentu pokuty.
Przynajmniej raz w roku, w okresie wielkanocnym, przyjąć Komunię Świętą.
Zachowywać nakazane posty i wstrzemięźliwość od pokarmów mięsnych, a w czasie Wielkiego Postu powstrzymywać się od udziału w zabawach.
Troszczyć się o potrzeby wspólnoty Kościoła.
 
Główne prawdy wiary
Jest jeden Bóg.
Bóg jest sędzią sprawiedliwym, który za dobre wynagradza, a za złe karze.
Są trzy Osoby Boskie: Bóg Ojciec, Syn Boży, Duch Święty.
Syn Boży stał się człowiekiem i umarł na krzyżu dla naszego zbawienia.
Dusza ludzka jest nieśmiertelna.
Łaska Boża jest do zbawienia koniecznie potrzebna.
 
Sakramenty święte
Chrzest.
Bierzmowanie.
Eucharystia.
Pokuta.
Namaszczenie chorych.
Kapłaństwo.
Małżeństwo.
 
Warunki sakramentu pokuty
Rachunek sumienia.
Żal za grzechy.
Mocne postanowienie poprawy.
Szczera spowiedź.
Zadośćuczynienie Panu Bogu i bliźniemu.
 
Siedem grzechów głównych
Pycha.
Chciwość.
Nieczystość.
Zazdrość.
Nieumiarkowanie w jedzeniu i piciu.
Gniew.
Lenistwo.
 
Pod Twoją obronę
Pod Twoją obronę uciekamy się, święta Boża Rodzicielko, naszymi prośbami racz nie gardzić w potrzebach naszych, ale od wszelakich złych przygód racz nas zawsze wybawiać, Panno chwalebna i błogosławiona. O Pani nasza, Orędowniczko nasza, Pośredniczko nasza, Pocieszycielko nasza. Z Synem swoim nas pojednaj, Synowi swojemu nas polecaj, swojemu Synowi nas oddawaj. Amen.

 

     Akty

Akt wiary
Wierzę w Ciebie, Boże żywy,
W Trójcy jedyny, prawdziwy.
Wierzę, coś objawił, Boże.
Twe słowo mylić nie może.
 
Akt nadziei
Ufam Tobie, boś Ty wierny,
Wszechmogący i miłosierny.
Dasz mi grzechów odpuszczenie,
Łaskę i wieczne zbawienie.
 
Akt miłości
Boże, choć Cię nie pojmuję,
Jednak nad wszystko miłuję,
Nad wszystko, co jest stworzone,
Boś Ty dobro nieskończone.
 
Akt żalu
Ach, żałuje za me złości
Jedynie dla Twej miłości.
Bądź miłościw mnie, grzesznemu,
Dla Ciebie odpuszczam bliźniemu.

 

 

III. Formuła spowiedzi


Dziecko: Niech  będzie  pochwalony  Jezus  Chrystus
Ksiądz: Na  wieki  wieków, Amen
Dziecko: W Imię  Ojca  i  Syna i  Ducha  Świętego. Jestem  uczniem  klasy III.  Przystępuję pierwszy raz  do  Spowiedzi  Świętej. Obraziłem  Pana Boga  następującymi  grzechami:
/ wyznajesz  teraz  grzechy /
Dziecko: W Imię  Ojca  i  Syna i  Ducha  Świętego.  Jestem  uczniem klasy….. (lub mam lat…)
Ostatni raz u  spowiedzi byłem ….. (np. miesiąc temu). Zadaną  pokutę  odprawiłem (lub nie – dlaczego?). Obraziłem  Pana  Boga  następującymi  grzechami:
/ wyznajesz  teraz swoje  grzechy /
Gdy  skończysz powiedz:
Dziecko: Więcej  grzechów  nie  pamiętam,  serdecznie  za  nie żałuję,
obiecuję  poprawę, a ciebie ojcze duchowny proszę o rozgrzeszenie i pokutę.
/ Kapłan  powie  ci  pouczenie i  zada  pokutę. Teraz żałuj  za  grzechy /
Dziecko: Boże  bądź  miłościw  mnie  grzesznemu.
/ Kapłan  rozgrzeszy  Cię  słowami /
Ksiądz: Bóg  Ojciec  Miłosierdzia, który  pojednał  świat  ze sobą przez  śmierć  i  Zmartwychwstanie  swojego  Syna i  zesłał  Ducha  Świętego  na  odpuszczenie grzechów, niech  ci  udzieli  przebaczenia i  pokoju  przez  posługę Kościoła. I  ja  odpuszczam  tobie  grzechy  w  Imię  Ojca  i  Syna i  Ducha  Świętego.
/ w  momencie  rozgrzeszenia  uczyń  znak  Krzyża /
Dziecko: Amen
Ksiądz: Wysławiajmy  Pana  bo  jest  Dobry.
Dziecko: Bo  Jego  Miłosierdzie  trwa  na  wieki.
Ksiądz:  Pan  odpuścił  tobie  grzechy…  Idź  w  pokoju.
Dziecko: Bóg  zapłać.
 

 

IV. Dokumenty potrzebne:

1. Metryka chrztu dziecka
2. Deklaracja rodziców dziecka pierwszokomunijnego do przyjęcia Pierwszej Komunii świętej